کد مطلب:42870 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

آيا حديث غدير از طريق اهل سنت نقل شده است ؟

طـبـرانـي و ديگران با سندي كه بر صحت آن اتفاق دارند از زيد بن ارقم نقل كرده اند كه پـيـامبر (ص ) در غدير خم زير درختهايي خطبه خواند , فرمود : اي مردم نزديك است من به سـوي خـدا دعـوت شـوم و اين دعوت را مثبت پاسخ گويم (1) , من مسئولم و مورد پرسش قرار خـواهـم گـرفـت (2) , شـما نيز مسئوليد و بازجويي خواهيد شد (3) , در آنجا چه خواهيد گفت ؟گـفتند : گواهي مي دهيم كه تبليغ رسالت فرمودي , جهاد نمودي و نصيحت كردي خداوند جزاي خير به تو دهد . پـيامبر (ص ) فرمود : مگر نه اين است كه شما شهادت مي دهيد لا اله الا اللّه و ان محمدا عبده و رسـولـه و ايـنـكـه بهشت , آتش , مرگ و زندگي بعد از مرگ حق است و قيامت بدون ترديد خواهد آمد و خداوند مردگان در قبر را زنده مي كند ؟ . گفتند : بلي , به آن گواهي مي دهيم (4) . ( در ايـن هـنـگام ) پيامبر (ص ) فرمود : خداوندا گواه باش سپس فرمود : اي مردم خداوند مولاي من است و من مولاي مومنانم و من از خودشان نسبت به آنها اولي هستم (5) . فمن كنت مولاه فهذا مولاه - يعني عليا - اللهم وال من والاه و عاد من عاداه پس هر كه من مولاي اويم اين , يعني علي مولاي او است , خداوندا دوست بداركسي كه او را دوست مي دارد و دشمن دار كسي كه با او دشمني مي كند . آنگاه فرمود : اي مردم من پيش از شما مي روم و شما كنار حوض كوثر بر من وارد خواهيد شد , حوضي كه طول آن بيش از فاصله بين بصري ( يكي از شهرهاي شام ) و صنعاء است . در كنار اين حوض به تعداد ستارگان , ظرفهايي ازنقره وجود دارد . بـه هـنـگامي كه بر من وارد مي شويد در مورد ثقلين از شماپرسش خواهم نمود كه پس از من چـگـونـه با آنها رفتار كرده ايد ؟ ثقل اكبر كتاب خدا است كه يك طرف آن به دست خدا است و طـرف ديـگـرش در اخـتـيـار شـمـا , بـه آن متمسك شويد كه نه گمراه مي شويد و نه تغيير و دگرگوني مي پذيريد , و عترتم , اهل بيتم خداوند لطيف و خبير مرا آگاه ساخته كه اين دو , از هم جدا نخواهند شدتا كنار حوض كوثر بر من وارد شوند (6) . و حـاكـم در مـنـاقب علي (ع ) در كتاب مستدرك خود , از زيد بن ارقم از دو طريق صـحـيح مطابق شرط بخاري و مسلم نقل كرده : هنگامي كه رسول خدا (ص )از حجه الوداع بازگشت و در غدير خم فرود آمد , فرمان داد تا زير درختان آنجا را جاروب كردند , آنگاه فرمود : مـن دعـوت بـه جـانـب حـق شـده ام و اجابت نموده ام , و من دو چيز پر ارزش در بين شما مي گذارم يكي از اين دو بزرگتر ازديگري است : كتاب خدا و عترتم , ببينيد چگونه پس از من با آنها رفتارمي كنيد ؟ اين دو از هم جدا نخواهند شد تا در كنار حوض بر من وارد شوند . سپس فرمود : خداوند عزوجل مولاي من است و من مولاي هر مومني هستم . آنـگـاه دسـت عـلـي را گرفت و فرمود : من كنت مولاه فهذا وليه ( هر كس من مولاي او هـسـتم اين , ولي او است ) بار خداوندا دوست بدار كسي كه او را دوست مي دارد و دشمن بدار كسي را كه باوي دشمني مي كند وي حديث را با همان طولانيش ذكر كرده (7) , ولي ذهبي در تـلـخيص مستدرك دنباله آن را نياورده است حاكم بار ديگر , آن را در باب ذكر زيد بن ارقم در مستدرك ذكر نموده و تصريح به صحت آن كرده است . ذهـبـي هـم - بـا آن سرسختيش - در همان كتاب تلخيص , به اين حقيقت تصريح نموده است . مـراجـعـه فرماييد (8) احمد بن حنبل از زيد بن ارقم آورده كه : با پيامبر (ص ) در وادي اي فـرودآمـديـم كـه به آن غدير خم گفته مي شد , فرمان نماز داد و در آن گرماي سخت ,نماز گزارد . بـراي پـيـامـبـر (ص ) پارچه اي بر درختي افكندند تا سايه شود , آن حضرت براي ما خطبه خواند , فرمود : آيا نمي دانيد و آيا شهادت نمي دهيد كه من نسبت به هر مومني از خودش اولي هستم ؟ گفتند : بلي فرمود : پس هر كس من مولاي او هستم علي مولاي او است . خداوندا دوست بدار آنكس كه او را دوست مي دارد و دشمن بدار آنكس كه او را دشمن مي دارد (9) . نسائي از زيد بن ارقم آورده كه وقتي پيامبر (ص ) از حجه الوداع بازگشت و در غدير خم فـرود آمد , فرمان داد زير درختان آنجا را جاروب كردند , پس از آن فرمود : گويا من به سوي حـق دعوت شده ام و اجابت نموده ام , من در ميان شما دو چيز گرانبها و ارزشمند قرار مي دهم يكي از آن دوبزرگتر است از ديگري : كتاب خدا و عترتم اهل بيتم مواظب باشيد پس از من چگونه با آنها رفتار مي كنيد ؟ آنها از هم جدا نخواهند شد تا كنار حوض كوثر بر من وارد شوند . سپس فرمود : خداوند مولاي من , و من مولاي هر مومني هستم . آنگاه دست علي را گرفته و گفت : هر كس من ولي او هستم اين , ولي او است . خداوندا دوست بدار آنكس كه او را دوست مي دارد و دشمن دار آن كس كه وي را دشمن مي دارد ابوطفيل مي گويد : به زيد گفتم : اين را از رسول خدا (ص ) شنيدي ؟ (10) پاسخ داد : زير آن درختان , كسي نبود جز اينكه او را با چشمانش ديد واين گفته را با گوشهايش از او شنيد (11) . ايـن حـديث را مسلم در باب فضائل علي (ع ) در كتاب صحيح خود از طرق مختلفي از زيد بن ارقم نقل نموده ولي آن را مختصر كرده و دنباله آن را بريده است (12) - آري چنين مي كنند احـمـد بـن حنبل از براء بن عازب نقل نموده كه : ما با پيامبر (ص ) بوديم ,در غدير خم فـرود آمـديم , ندا داده شد الصلاه جامعه براي پيامبر (ص ) جايي زير دو درخت تهيه شد , نماز ظهر گزارد و دست علي را گرفت و گفت : آيانمي دانيد كه من به مومنان اولي هستم ؟ گفتند : بلي . فرمود :نمي دانيد من از هر مومني از خودش به او اولي هستم ؟ گفتند : بلي . آنگاه دست علي را گرفت و فرمود : هر كس من مولاي او هستم علي مولاي اواست . بار خدايا دوست بدار كسي را كه او را دوست مي دارد و دشمن دار كسي كه اورا دشمن مي دارد پس از آن عمر علي (ع ) را ملاقات كرد به او گفت : گوارا باد بر تو اي فرزند ابوطالب كه مولاي هر مرد و زن مومن شدي (13) . نسائي از عايشه دختر سعد نقل نموده كه از پدرم شنيدم مي گفت : در روزجحفه پيامبر (ص ) در حـالـي كـه دسـت علي را گرفته بود , خطبه مي خواند , حمدخداي گفت و ثنا بر او فرستاده , سپس فرمود : ايها الناس من ولي شما هستم . عرض كردند : راست گفتي . پـس از آن دسـت عـلـي را بـلـند كرد و گفت : اين , ولي و جانشين من است و دين مرا ادا مي كندو من دوستم با كسي كه او را دوست دارد و دشمنم با كسي كه او را دشمن دارد (14) . و نيز از سعد نقل شده كه با رسول خدا (ص ) بوديم , وقتي به غدير خم رسيد , توقف فرمود , آنـان كـه پـيش از او بودند بازگرداند و آنها كه عقب مانده بودند ملحق شدند , هنگامي كه مردم جمع شدند فرمود : اي مردم چه كسي ولي شمااست ؟ گفتند : خدا و رسولش . سپس دست علي (ع ) را گرفت و او را به پاداشت , پس از آن فرمود : كسي كه خدا و رسولش ولـي او هستند اين , ولي او است ,بار خداوندا دوست بدار كسي كه او را دوست مي دارد و دشمن دار كسي كه او رادشمن مي دارد (15) روايات در اين باره زياد است به طوري كه قابل استقصاء و ضبط نيست (16) . ايـنـهـانصوص صريحي هستند كه با زبان گويا ولايتعهدي او را اثبات مي كنند و مي گويند : عـلـي پـس از پيامبر (ص ) صاحب امر مسلمين است , چنانكه فضل بن عباس بن ابي لهب گفته است : و كان ولي العهد بعد محمدعلي و في كل المواطن صاحبه (17) . ( ولي عهد , پس از محمد (ص ) علي است , وي در همه جا همراه او بوده است ) .

---

المراجعات / ترجمه محمد جعفر امامي ( حق جو و حق شناس )
موسوي عاملي - سيد شرف الدين 1 - خبر رحلت خويش را داد تا آگاه سازد كه هنگام تبليغ عهد خداوند رسيده وهنگام تعيين خليفه پس از خود شده است . آگاه سازد كه نمي تواند آن را تاخيراندازد , زيرا امكان دارد پيش از آنكه پايه هاي اين مهم را محكم كند - در حالي ك